КУЛЯШНЕ (pol. Kulaszne) – wieś położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Komańcza. Umiejscowiona jest przy szosie Komańcza – Zagórz (droga wojewódzka nr 889), pomiędzy Szczawnem a Brzozowcem, przy malowniczych serpentynach wspinających się tu od Szczawnego. Wieś leży nad potokiem Kulaszne, dopływem Osławy.
------------------------------
КУЛЯШНЕ (пол. Kulaszne) — лемківське село у Підкарпатському воєводстві Республіка Польща, Сяноцького повіту, гміна Команча.
Kulaszne było najdalej wysuniętą na północ wsią w nadosławskich królewszczyznach. Pierwsze wzmianki o Kulasznem pochodzą z roku 1538, natomiast przywilej lokacyjny na prawie wołoskim uzyskał Stecz Rusin w 1546, nadany przez Mikołaja Wolskiego - starostę sanockiego. Dwadzieścia lat później we wsi mieszkały 24 rodziny.
Nazwa pochodzi prawdopodobnie od lokalnej potrawy - kuleszy, która była kleikiem z mąki a tu oznaczała zapewne grząskie i błotniste miejsce. Inna wersja nazwę przypisuje królewszyźnie do której należała wieś - mówiono wówczas: „idę ku laszkom”, stąd Ku-laszne.
Do 1772 roku Kulaszne należało do województwa ruskiego, ziemi sanockiej. Od 1772 do cyrkułu leskiego, a następnie sanockiego w Galicji. Do I wojny światowej podlegało pod powiat sądowy Sanok, gmina Bukowsko i parafię łacińską w Bukowsku.
Po rozbiorach Polski wieś przeszła na własność rodziny Truskolaskich.
W roku 1872 uruchomiona została linia kolejowa Zagórz – Łupków.
W 1880 r. działał tu „zakład leczniczy klimatyczno-żętyczny”, własność dziedzica Truskolaskiego. Miał on „wszelkie wody mineralne, restauracyę i wygodne mieszkania, piękne spacery i ogród, nadto w niedalekiej Osławie kąpiele zimne rzeczne”. Niestety Ze względu na lokalizację (prawdopodobnie) nigdy nie rozwinął się na szerszą skalę i posiadał niewielu gości.
W roku 1912 (wg innych źródeł w 1906) zbudowano cerkiew greckokatolicką pw. św. Michała Archanioła.
Akcja „Wisła” — pierwszy transport. Stacja Szczawne-Kulaszne, 29 kwietnia 1947 r.
W czasie kampanii zmian nazw miejscowości z ukraińskich na polskie, w latach 1977-1981, Kulaszne zostało przemianowane na Międzygórze.
W roku 2004 w Kulasznem rozpoczęto budowę nowej cerkwi. Konsekracja cerkwi pw. Michała Archanioła odbyła się 15 lipca 2006.
Na terenie wsi zachowały się dwie ciekawe kapliczki z XIX w., oraz kilka chat w starszym stylu.
------------------------------
Засновано у 1538 році на волоському праві. До 1772 року село входило до складу Сяноцької землі Руського воєводства Речі Посполитої. За податковим реєстром 1565 р. в селі було 16 кметів на 8 і 1/2 ланах з численними податками й повинностями.
З 1772 до 1914 року — Ліському, а згодом Сяніцькому повітах Королівства Галичини та Володимирії Австро-Угорщини.
У 1785 році у Куляшному проживало 235 осіб.
У 1905 році Вернер Ліпа разом з іншим співвласником займав 180 га землі у Куляшному.
В 1912 р. збудовано дерев'яну церкву св. Михаїла.
У 1918–1919 роках село разом з іншими 33 селами входило до складу Команчанської Республіки. Далі село входило до Сяніцького повіту Львівського воєводства.
В 1939 р. в селі було переважно лемківське населення: з 650 жителів села — 620 українців, 10 поляків і 20 євреїв.
До виселення лемків у 1945 році в СРСР та депортації в 1947 році в рамках акції Вісла у селі була греко-католицька церква парафії Щавне Лупківського деканату.
У результаті депортацій 1944–1946 років та операції «Вісла» 1947 року усе українське населення Куляшного було виселено до радянської України або на так звані повернені території на заході Польщі. На початку 1960-х років декілька десятків колишніх мешканців повернулися додому і поселилися у селі.
В ході кампанії перейменування українських назв у 1977–1981 роках село називали Мєндзиґуже (пол. Międzygórze).
У 1975–1998 роках входило до складу Кроснянського воєводства.
------------------------------
From 1772 to 1914 -belonged to Lisko and later to the Sianik counties of the Kingdom of Galicia and the provinces of Austria-Hungary.
In 1785, Kulyashne lived 235 people.
In 1905, Werner Lipa, along with another co-owner, occupied 180 hectares of land in Kulyashne
In 1912 a wooden church of St. Mikhail was built.
In 1918-1919, the village together with the other 32 villages was part of the Komancha Republic. Then the village was part of the Sianitsky (Sanok) district of the Lviv province.
In 1939 the Lemko population was predominantly in the village: 650 villagers - 620 Ukrainians, 10 Poles and 20 Jews.
deportations of Lemkos in 1945/46 to the USSR and deportation in 1947, within the framework of the Vistula action in the village, there was the Greek-Catholic Church of the Schawne Lutsk Deanery Parish.
As a result of the deportations of 1944-1946 and Operation Wisla in 1947,The „Wisła” action - the first transport. Szczawne-Kulaszne Station, 29 April 1947.to former German lands in Poland.....1946 the entire Ukrainian population of Kulyashne was evicted to Soviet Ukraine In the early 1960s, dozens of former residents returned home and settled in the village.
During the campaign of renaming the Ukrainian names in the years 1977-1981, the village was called Menziguzhe ( Międzygórze).
In 1975-1998 was part of the KrosnoVoivodship.After the partitions of Poland, the village became the property of the Truskolaski family. In 1872, the railway line Zagórz - Łupków was opened. In 1880, a „climatic and zinc healing plant” operated here, owned by the heir of Truskolaski. He had „all mineral water, a restaurant and comfortable apartments, beautiful walks and a garden, and in the nearby Osława cold river baths”. Unfortunately, due to the location (probably) it has never developed on a larger scale and had few guests.
W roku 1912 (wg innych źródeł w 1906) zbudowano cerkiew greckokatolicką pw. św. Michała Archanioła. Był to obiekt drewniany, typ północnowschodni w wariancie bezwieżowym (wschodniołemkowski), pozornie dwudzielny z przedsionkiem od zachodu. Nawa i prezbiterium połączone, o tej samej wysokości, nakryte dachami kalenicowymi. Zwieńczenia w postaci baniastych hełmów.

W XIX i w pierwszej połowie XX w. (do 1947 r.) Kulaszne wchodziło do składu greckokatolickiej parafii w Szczawnem, dekanatu łupkowskiego. Ostatnim proboszczem był ks. Mychajło Hrobelski. W 1938 r. w Kulasznem mieszkało 550 grekokatolików. Zbudowana w 1844 r. w Kulasznem cerkiew pod wezwaniem św. Proroka Eliasza została przemianowana w 1901 r. na św. Michała. Od roku 1949 świątynia była własnością parafii rzymsko-katolickiej. Spłonęła w 1974 r., a na jej miejscu postawiono kościół rzymskokatolicki. Parafię greckokatolicką w Kulasznem reaktywowano w 1962 r. Pierwszym duszpasterzem był ks. Zenon Złoczowski (1962-1968), następnie ks. Bazyli Czerwinczak (1968-1975), o. Jarosław Madzelan MSU (1975-1977), ks. Zenon Drozd (1977-1978), ks. Stanisław Mucha (1978-1985). W latach 1985-2002 proboszczem był ks. Jan Pipka. Od 2002 roku proboszczem jest ks. Andrzej Żuraw. W okresie od 1 września 2005 roku do 19 sierpnia 2010 roku wikariuszem był ks. Bogdan Kiszko. Od 20 sierpnia 2010 roku do 13 stycznia 2014 wikariuszem był ks. Krzysztof Błażejewski.
Z inicjatywy ks. Andrzeja Żurawia i parafian w latach 2004-2006 zbudowano nową świątynię, zaprojektowaną przez inż. arch. Bogdana Jezierskiego. Cerkiew wzniesiono z cegły, banie pokryte zostały blachą miedzianą zaś ściany elewacyjne wyłożono cegłą klinkierową. Ikonostas wykonał Władysław Sowa, ikony namalowane zostały przez p. Karola Lekostaj, freski ścienne przez Marka Fabiana. Cerkiew poświęcona została 15 lipca 2006 r. przez ks. abp Jana Martyniaka.
W uroczystościach wzięło udział kilkunastu kapłanów greckokatolickich z Polski i ze Słowacji. Obecny był także kapłan prawosławny z pobliskiej Komańczy, kapłani rzymskokatoliccy z sąsiednich miejscowości i z Sanoka; śpiewy liturgiczne prowadził chór parafii greckokatolickiej ze Svidnika na Słowacji. Oprócz mieszkańców Kulasznego i okolic, w uroczystościach uczestniczyły osoby, które zostały przesiedlone z tych terenów w ramach akcji „Wisła” lub same rozjechały się po Polsce i świecie. Emigranci z Kulasznego mieszkają głównie w Stanach Zjednoczonych i w Kanadzie. To dzięki ich pomocy finansowej oraz wsparciu innych ofiarodawców indywidualnych, udało się pokryć koszt budowy, wynoszący ponad 300 tysięcy złotych.
Odpusty w parafii: 21 listopada
Księgi metrykalne:
Księgi Chrztów: od 1870 r.
Księgi Małżeństw: od 1901 r.
Księgi Zmarłych: od 1930 r.
------------------------------
У Куляшному греко-католицька церква св. Архангела Михаїла, яка входить до складу сяноцького деканату Перемишльської єпархії УГКЦ. Належав до парафії у Щавному.
У 1962 році неподалік місця, де колись був старий храм, було збудовану нову муровану греко-католицьку церкву св. Архистратига Михаїла. Поплизу знаходиться старий цвинтар.
З 1947 року в селі є римо-католицький костел з парафією у Буківсько.
------------------------------
Parish Data: [from Blazejowskyj and Iwanusiw]
The church was «Saint Elias the Prophet / Saint Michael» [1912] [destroyed]
The wooden church replaced an older church of 1901. There was an older church1844 that replaced an older one named Saint Michael. The last wooden church was taken by Roman Catholics and used until 1974 when it burned and the Poles built a masonry church. Only the bell tower remains from the old church.
The village was a filial parish to SHCHAVNE 3 km away
In 1785 the village lands comprised 8.54 sq km. There were 235 Greek Catholics 24 Roman Catholics and 12 Jews
1840 – 466 Greek Catholics
1859 – 356 Greek Catholics
1879 – 440 Greek Catholics
1899 – 543 Greek Catholics
1926 – 517 Greek Catholics
1936 – 550 Greek Catholics

Nazwiska mieszkańców w XIX w.: Baraniecki, Barneczka, Barwicki, Barnecki, Bida, Binik, Chałupniak, Chrin, Ciura, Czura, Chomczyk, Chwaściak, Dembicki, Dembuka, Diak, Dorociak, Dziubak, Fejko, Fenio, Guzik, Hrycyszyn, Hwostiak, Huzels, Inkuła, Jacenko, Jurenko, Jurkowski, Kaczmar, Kaczmarczyk, Kicak, Krepicz, Królik, Kuper, Kupra, Kukułka, Mafko, Maliniak, Marko, Melnik, Michaliszyn, Miszczyszyn, Nycz, Oczicz, Pisarek, Proćko, Sejka, Sekelyk, Seman, Sobko, Stapaj, Stasicki, Strojny, Sydor, Szumski, Szymoka, Szymski, Tejka, Trojanowski, Trzymski, Urban, Wach,Terek
W 1921 r. wieś liczyła 86 domów i 498 mieszkańców (466 grekokatolików., 3 rzymokatolików, 29 wyznania mojżeszowego).
W 1939 r. Kulaszne liczyło 650 mieszkańców: 620 Ukraińców, 20 Żydów, 10 Polaków.
------------------------------
Згідно записів у XIX столітті у Куляшному мешкали особи з прізвищами: Баранецький, Барвицький, Барнечка, Бернецький, Биник, Біда, Вах, Гринчишин, Гузельс, Гузік, Дембицький, Дембука, Дзюбак, Дороцяк, Дяк, Єремко, Жимський, Інкула, Качмар, Кіцак, Крепіч, Кролик, Кукулка, Купер, Курпа, Малиняк, Марко, Мафко, Мельник, Михалишин, Мищишин, Нич, Очич, Процько, Сейка, Секелик, Семен, Сидор, Собко, Стапай, Сташицький, Стройний, Тейка, Терек, Трояновський, Урбан, Халупняк, Хвостяк, Хомчак, Хрін, Цюра, Шимока, Шимський, Шумський, Фейко, Феньо, Юренко, Юрківська, Яценко.
------------------------------
Lemko Surnames cited by Krasovs'kyj from 1787 Austrian Cadastral Records:
Bida, Dziubak / Dzjubak (3 families), Dorociak / Dorotsjak, Dziak / Djak, Kuper, Michaliszyn / Mykhalyshyn (2 families), Seman, Sobko, Terek / Teryk, Feyko / Fejko, Fenio / Fen'o, Chalupniak / Khalupnjak, Chomczyk / Khomchyk (2 families), Ciura / Tsjura, Jurenko (2 families), Jacenko / Jatsenko
1840 – 466 Greek Catholics
1859 – 356 Greek Catholics
1879 – 440 Greek Catholics
1899 – 543 Greek Catholics
1926 – 517 Greek Catholics
1936 – 550 Greek Catholics
Informacje na stronie zredagowane między innymi na podstawie poniższych źródeł:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kulaszne (z dnia: 21.09.2018)
http://www.apokryfruski.org/kultura/lemkowszczyzna/kulaszne/ (z dnia: 21.09.2018)
http://www.bieszczady.net.pl/kulaszne.php (z dnia: 21.09.2018)
http://www.komancza.info/content/view/241/47/ (z dnia: 21.09.2018)
http://dekanatsanocki.blogspot.com/2010/11/parafia-kulaszne.html (z dnia: 21.09.2018)
http://www.pslava.info/SanockyjPow_KuljashneS,109583.html (z dnia: 21.09.2018)
https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D1%8F%D1%88%D0%BD%D0%B5 (z dnia: 21.09.2018)
https://www.facebook.com/groups/385329124964624/